Mete Han, MÖ 209 - MÖ 174 arasındaki Türk-Hun hükümdarıdır. Oğuz Kağan Destanı'ndaki Oğuz Kağan ile aynı kişi olduğu düşünülmektedir. Babası Teoman'dır.Tarihte Asya milletlerini tek çatı altında toplayan ilk hükümdardır. Çin Seddi'ni aşabilen ilk Türk hükümdar olan Metehan, hükümdarlığı süresince Büyük Okyanus’tan Hazar’a, Keşmir’den Kuzey Sibirya’ya kadar bütün Asya’nın hâkimi olmuştur.
Osmanlı tarihçileri tarafından Oğuz Han olarak adlandırılan Metehan Osmanlıların da kökeni olan oğuz boylarındandır. Mete Han’ın doğduğu yer tam olarak bilinmemektedir, 35 yıl boyunca imparatorluğunun başında kaldığı ve MÖ 174 yılında vefat ettiği bilinmektedir.
Bu büyük hükümdar destanlaştırılmış ve Türk milletinin verdiği adlarla nam salmıştır.
1. Bağatur: Oğuz Kağan destanından yola çıkarak ilk adının Bağatur olduğu bilinmektedir. Bağatur anlam itibariyle kahraman anlamındadır. Bu adı Mete Han bir kaplan vari canavarla mücadele ederek kazanmıştır.
2. Uz Han: Orta Asya'da bir kısım Türk boylarını hükümranlığı altına aldığında bu isimle nam salmıştır.
3. Oğuz Kağan: Çin'den Demir Kapıya kadara uzanan imparatorlukta bütün ok atan milletleri, yani uzları hakimiyetin altına almasıyla ok atan milletlerin kağanı ünvanı yani Oğuz Kağan adını almıştır.
4. Mao - tun: Çinlilere korku salıp Çin seddini aşarak At Rengi Kuşatmasıyla (Paideng Muharebesi) neredeyse Çin'i yok edecek bir konuma gelmiştir. Ve büyük bir vergi antlaşmasıyla Mete Han Türk Halkının asimile olmaması için Çin içlerine yerleşmemiş Ötüken'e geri dönmüştür. İşte Çin halkı bu Bağatur'u kendi dilleride Mao -tun olarak telaffuz etmiş, kaynaklarına da bu şekilde işlemiştir.
5. Mete Han: Tanzimat döneminde Fransız yazar De Guignes'in eserini referans alarak yazan tarihçiler de Mao-Tun'un ismini "Mete" olarak yazmışlardır. O zamanlardan beri bu isim ülkemizde "Mete" olarak yerleşmiştir
6. Atam Oğuz: Türklerin töresini koyan, Türk milletlerini bir çatı altında toplayan, yüzyıllarca dillerden düşmeyen bu büyük hükümdar artık bir ata olarak görülmektedir. Türk'ün atasıdır.
Ayrıntılı bilgi için "Atam Oğuz" kitabı sizi aydınlatabilir...
